Het Aleco Vitaal-Fit programma is voortgevloeid uit het West Brabant Vitaal-Fit project. Studenten van de Fontys Hogeschool Eindhoven hebben uitvoerend onderzoek gedaan. Het onderzoek is over de overgang van sporten als patiënt / client naar sporten in het reguliere sportaanbod gegaan. Op basis van de behoeften van de verschillende stakeholders, die later in dit stuk naar voren komen, is hierbij de onderzoeksrichting bepaald. Uiteindelijk is hieruit een geprotocolleerde methodiek ontstaan: “De route van patiënt, client naar een gezonde leefstijl”. Waarbij het doel is: een warme overdracht vanuit de zorg, waarna uiteindelijk wordt overgegaan naar een transitieperiode met een reguliere uitstroom. De studenten zijn aangehaakt op het bij Aleco lopende Vitaal-Fit 50+ programma. Waarna ze vervolgens met relaties van en binnen het Talentencentrum Zuidwest-Nederland aan de slag zijn gegaan met verschillende onderzoeksrichtingen.
Preventieakkoord
Een van de aanleidingen van het onderzoek is het Fit-plan RSD’Fit. Dit plan is opgesteld door gemeente Roosendaal en is een lokale versie van het landelijk preventieakkoord. In dit plan zijn verschillende doelen opgesteld, gericht op de volksgezondheid voor de inwoners van Roosendaal. Een van de doelen van dit project is om mensen met verschillende welvaartsziekten en aandoeningen een mogelijkheid te geven om (weer) te gaan bewegen. Dit onder de juiste begeleiding om zo een verbeterde gezonde en actieve leefstijl na te streven.
Een gestructureerde methodische en verantwoorde aanpak is noodzakelijk. Dit om de doelgroep weer deel te laten nemen in een regulier sport, beweeg en of activiteitenaanbod. Onder deze doelgroep vallen kinderen, volwassenen en ouderen met een beperking, ondergaande operatie of een intensief behandeltraject.
Stakeholders Vitaal-Fit
Binnen het West Brabant Vitaal-Fit project zijn er 4 verschillende type stakeholders.
1 | Aleco
Het bedrijf dat het Aleco Vitaal-Fit programma heeft opgezet. Het Aleco Vitaal-Fit programma stuurt aan op een geleidelijke aanpak. Deelnemers worden op een individuele aandoeningsgerichte manier getraind, gecoached én begeleid. Uiteindelijk is het doel dat ze in (veilige) groepen doorstromen naar een zogenaamde uitstroomgroep. Waarbij ze weer richting het reguliere sport-, beweeg- en activiteiten aanbod stromen.
Aleco heeft enkele medewerkers vrijgemaakt om de onderzoeksgroep te ondersteunen. Omdat de Aleco-coaches al bestaande contacten met deelnemers en doelgroepen in de verschillende Vitaal-Fit programma’s hebben, zijn ze de ideale coaches. Zij zijn bekend met de omgeving van zorgverleners en toeleveranciers. Daarnaast hebben ze de praktische kennis in huis.
2 | De specifieke doelgroepen
Dit is de specifieke doelgroep die komt voor sporten, re-integreren, bewegen en socialiseren. Vaak worden deelnemers geadviseerd door regionale ziekenhuizen, huisartsen en zorgverleners dat zij moeten gaan bewegen en of hun leefstijl moeten aanpassen. In het onderzoek is een verdeling gemaakt van verschillende aandoeningen, dit zijn ook de belangrijkste doelgroepen:
- Het beweegapparaat;
- Longaandoeningen (o.a. COPD / Covid-19);
- Hersenaandoeningen;
- Hart- en vaatziekten;
- Kinderen (motoriek, gewicht en mentaal)
3 | Externe partijen
Hieronder vallen partijen, zoals ziekenhuizen, huisartsen, fysiotherapeuten, revalidatieartsen en ouderenorganisaties. Verder vallen organisaties zoals TWB, HCWB, GGD en onderwijsinstanties hier ook onder. Tijdens dit project hebben zij meegedacht over onderwerpen zoals preventieve ingrijpen, een gestructureerde zorgafbouw en het voorkomen van terugval in zorgvraag. Daarbij kregen zij een essentiële vraag, namelijk: ‘Welke methodiek zou ertoe kunnen leiden dat intensieve zorg leidt tot minder intensieve zorg en waarbij er een transitie plaatsvindt naar een leven lang gezond bewegen?’
4 | Gemeente Roosendaal / de overheid
Zoals eerder benoemd heeft gemeente Roosendaal een lokale versie van het landelijk preventieakkoord opgesteld. In dit plan zijn verschillende doelen opgesteld, gericht op de volksgezondheid van de inwoners. Hun belang bij dit project is groot, omdat dit project zorgt voor een positieve invloed op de doelstellingen die de gemeente heeft opgesteld. Waardoor zij mogelijk een verbindende partij kunnen zijn die de samenwerking stimuleert.
Door middel van gesprekken met alle 4 benoemde stakeholders werd door onderzoeksvragen snel duidelijk dat er geen geprotocolleerde zorguitstroom direct beschikbaar is. Patiënten, cliënten en mensen met een beperking of medische ingreep constateerde een redelijk groot gat. Voornamelijk vanuit hun eigen specifieke revalidatie periode naar een regulier sport-, beweeg- en activiteitenaanbod.
Zorgverleners, medisch specialisten, revalidatie deskundigen en behandelaars hadden niet al te vaak een passend antwoord op de volgende vraag: ‘Op welke wijze kan de patiënt of client het best een traject ingaan waarbij sprake is van een gestructureerde zorgafbouw?’ Hiermee wordt bedoeld een warme overdacht door uitbouw van een methodisch programma. Waarbij het doel is het voorkomen van terugkeer in het zorgstelsel onder de doelgroep.
Aanbieders van regulier sport-, beweeg- en activiteitenaanbod weten daarnaast vaak niet de indicaties en contra indicaties van de doelgroep. Vooral wanneer een persoon zich wil aanmelden als lid of deelnemer t.a.v. zijn of haar aandoeningen en of medische geschiedenis. Ook ondervindt de (ex)patiënt vaak hinder van zijn beperkingen. Daarbij is er weinig vertrouwen om verschillende inspanningen en beweegvormen uit te voeren. Daarnaast voelt de (ex)patiënt zich vaak sociaal en mentaal onzeker.
Onderzoek
Vanuit bovenstaande bevindingen en onderzoeksuitkomsten zijn studenten van Fontys Hogeschool Eindhoven en HZ University of Applied Sciences zich gaan richten op analyses van de benoemde doelgroepen; het beweegapparaat, longaandoeningen, hersenaandoeningen, hart- en vaatziektes, kinderen, motoriek, gewicht en mentaal.
De volgende vraag stond uiteindelijk centraal:
“Wat zijn de kenmerken van de uiteenlopende aandoeningen, wat is de verwachting van herstel en welke interventies kunnen worden ingezet met de voorhanden specialisaties, zodat een recidive of terugkeer naar de zorg verminderd wordt.”
De studenten hebben zich gericht op literatuuronderzoek. Dit in combinatie met bevindingen uit de praktijk en wensen vanuit de (medische)zorgverleners en behandelaars. De bevindingen zijn gebundeld en geselecteerd zodat er een toepasbare methodiek ontworpen kon worden. Deze methodiek geeft antwoord op eerdere bevindingen en obstakels ervaren door (medische)zorgverleners, behandelaars en (ex)patiënten- cliënten. Doordat regelmatig de vorderingen en ontwikkelingen van de methodiek aan experts zijn voorgelegd, is er een goede analyse verwerkt. Dit is gedaan vanuit de bevindingen en ervaringen van de deelnemers aan het Aleco Vitaal-Fit programma, evenals de input van de beweeg technische kant van revalidatie therapeuten.
Methodiek
Uiteindelijk is er door het onderzoek een methodiek gevonden die het beste werkt. Wanneer iemand van de doelgroep zich aansluit bij het Vitaal-Fit programma, zal hij of zij de volgende procedure verlopen.
Het VITAAL FIT programma bestaat uit verschillende stadia. Daardoor kan je in verschillende stadia instromen, doorstromen, uitstromen, of ‘terugvallen’ indien nodig.
0 | INTAKE
Ongeacht in welk stadium je instroomt, we beginnen altijd met een intake. Daardoor weten we waar je staat, waar je goed in bent, en waar je aandachtspunten liggen
1 | ZORGUITSTROOM
Wij zoeken de samenwerking met de specialist en/of doorverwijzer. Hierdoor zorgen we voor een warme overdracht van het zorgtraject, naar het vervolg van je herstel.
2 | VERTROUWEN WINNEN
In dit stadium verkennen we de grenzen van jouw mogelijkheden. Je krijgt weer vertrouwen in je eigen kunnen.
3 | SAMEN VEILIG
In dit stadium sporten we steeds meer in groepsverband en maken we de bewegingen complexer. Er worden meer competitie- en spelelementen en verschillende oefenvormen ingevoerd.
4 | RICHTING UITSTROOM
In dit stadium ligt de nadruk op jouw doorstroom/uitstroom naar een regulier sportaanbod. Daarna ben je klaar voor een leven lang Vitaal & Fit!
Wij bedanken de verschillende medewerkers van Bravis, TWB, GGD en Jongmans-FysioSupport voor hun goede raad en advies.